Tutoyeren of vousvoyeren in Duitsland – moeten we het daar nou écht weer over hebben? Waarom een nieuwe blog?
Omdat er in Duitsland op dit moment veel verandert als het gaat over de tone of voice.
Ook Duitse bedrijven worstelen op dit moment met de vraag: zeggen we nou ‘u’ of ‘je’ tegen onze klanten?
Maar geen paniek: als bekwame native Duitse communicatieadviseur deel ik graag mijn kennis met je.
In deze blog krijg je antwoord op de 9 meest gestelde vragen over tutoyeren en vousvoyeren in Duitsland.
- Wat is het verschil tussen tutoyeren en vousvoyeren in Duitsland?
- Klanten aanspreken in Duitsland – wat is er aan het veranderen?
- Zijn er verschillen in de tone of voice tussen B2B en B2C in Duitsland?
- Hangt het af van de leeftijd van je Duitse klant of je ‘jij’ of ‘u’ zegt?
- Wanneer is het beter om in de marketing tegen een Duitse klant ‘je’ te zeggen?
- Wanneer is het in de marketing beter om een Duitse klant te vousvoyeren?
- Is de keuze van de Duitse tone of voice afhankelijk van het communicatiemedium (bijvoorbeeld e-mail, social media, direct marketing)?
- Moet mijn customer service Duitse klanten met ‘u’ of ‘je’ aanspreken?
- Moet mijn sales team Duitse klanten tutoyeren of vousvoyeren?
Alle antwoorden die je hier krijgt zijn actueel in 2025. Ready? Let’s go.
1. Wat is het verschil tussen tutoyeren en vousvoyeren in Duitsland?
Ook in Duitsland heb je zowel ‘je’ (Du) als ‘u’ (Sie). Alleen passen Duitsers deze aanspreekvormen anders toe dan Nederlanders.
Tegen wie zeggen Duitsers ‘je’?
Tegen familie, vrienden en teamgenoten bij de sportclub zeggen ze ‘Du’ (je). Het gaat vooral om de gevoelde nabijheid tot de ander. Niet om de leeftijd. Ik zeg bijvoorbeeld gewoon ‘je’ tegen mijn opa en oma of tegen een vriend die 20 jaar ouder is.
Tegen wie zeggen Duitsers ‘u’?
Het Duitse ‘Sie’ (u) gebruik je bij volwassenen die geen vrienden of familie van je zijn. Denk daarbij aan docenten, leidinggevenden, de kassière in de supermarkt of een onbekende volwassene die je op straat tegenkomt.
Hoe waren de omgangsregels tot nu toe in de marketing: tutoyeren of vousvoyeren?
Nog geen 20 jaar geleden spraken alle bedrijven in Duitsland hun klanten gewoon met ‘u’ aan. Klanten zijn immers geen familie of vrienden. Maar toen kwam Ikea en werd alles anders.
Afbeelding: weigertpirouzwolf
2. Klanten aanspreken in Duitsland – wat is er aan het veranderen?
Nou, steeds meer bedrijven in Duitsland zeggen ‘je’ tegen hun klanten. Ikea doet dat al sinds 2003. De slogan ‘Wohnst du noch oder lebst du schon?’ (‘Woon je nog of leef je al?’), bedacht door marketingbureau weigertpirouzwolf, kent iedereen in Duitsland die in 2003 al kon lezen. Ondertussen doen steeds meer bedrijven mee aan deze je- en jij-trend.
Welke bedrijven zeggen ‘je’ tegen hun klanten?
Apple doet dat in Duitsland sinds 2009. En ook bouwmarkt Hornbach tutoyeert zijn Duitse klanten. De supermarkten Lidl en Aldi zeggen ‘je’. En ook online warenhuis Otto, dat vooral bij oudere Duitsers goed bekend is, is bij het klanten aanspreken overgestapt op de jij-vorm. En zelfs de Duitse bank DKB is bij de particuliere klanten gestopt met vousvoyeren en spreekt zijn klanten tegenwoordig aan met ‘je’.
Wat vindt de Duitse klant van al dat jijen en jouwen?
De meningen zijn verdeeld. Over het algemeen geldt dat hoe jonger, stedelijker en hipper de klant is, des te sneller accepteren ze ‘je’ op reclameposters, in nieuwsbrieven en in tv-reclames. En op social media sowieso.
Maar ook andere leeftijdsgroepen lopen langzaam warm voor ‘je’ in plaats van ‘u’. Halverwege 2023 vond nog maar 37 % van de Duitsers de aanspreekvorm je in de marketing onaangenaam. Niet zo heel lang daarvoor was dat nog meer dan de helft.
Wordt vousvoyeren nu ook in Duitsland ouderwets?
Daar lijkt het op. Maar er zijn aan de andere kant van de grens ook nog steeds veel mensen die waarde hechten aan ‘u’ als aanspreekvorm. Als je tegen hen ‘jij’ zegt, reageren ze waarschijnlijk geïrriteerd.
Mijn advies: tutoyeer in Duitsland alleen als dat past bij jouw merk. Dat is namelijk zelfs voor de jongere Duitsers (16 tot 44 jaar) bij het tutoyeren in marketingteksten het belangrijkste criterium. Duitsers houden er niet van als de je-vorm geforceerd en niet authentiek klinkt.
3. Zijn er verschillen in de tone of voice tussen B2B en B2C in Duitsland?
Ja, absoluut. Terwijl steeds meer Duitse bedrijven hun particuliere klanten in hun reclames tutoyeren, gebeurt dat in het B2B-segment veel minder.
Waarom? Omdat de meeste Duitsers de aanspreekvorm met ‘Sie’ – dus u – in de B2B-context nog steeds verbinden met respect. Respect voor de professionaliteit van de ander.
Uitzonderingen: is jouw doelgroep in de B2B ook jong en hip – dus bijvoorbeeld een start-up? Dan kan in de B2B-marketing een tone of voice met ‘Du’ ook oké zijn.
Welke tone of voice past bij jouw merk in Duitsland? Ik adviseer je graag.
Wat doe ik als ik zowel B2B- als B2C-klanten heb?
Geen paniek. Spreek ze apart aan. Siemens is een goed voorbeeld daarvan. Bij particuliere klanten kiest deze Duitse technologiereus voor het persoonlijkere ‘Du’. Bijvoorbeeld op hun website voor huishoudelijke apparatuur. Maar B2B-klanten vousvoyeren ze bij Siemens. Voor die klanten heeft het concern een eigen B2B-website.
Geen zin in twee websites?
Snap ik. Je kunt je klanten ook direct op de startpagina van je website laten kiezen of ze een particuliere of zakelijke klant zijn. Dan stuur je ze meteen naar gescheiden gedeeltes van je website en kun je ze passend met je of u aanspreken.
De DKB-Bank doet dat bijvoorbeeld zo:
4. Hangt het af van de leeftijd van je Duitse klant of je ‘jij’ of ‘u’ zegt?
Jazeker. Vooral jongere Duitsers tot midden 40 geven de voorkeur aan ‘Du’. Meer dan de helft van hen vindt bedrijven die ‘je’ zeggen sympathiek. Bij de oudere Duitser is het precies andersom: 50-plussers ervaren de jij-vorm meestal als respectloos. ‘We kennen elkaar toch helemaal niet, waarom zegt zo’n bedrijf dan ‘je’ tegen mij?’, is een vaak gehoorde reactie.
Zal het tutoyeren in Duitsland ingeburgerd raken?
Vast en zeker. De aanspreekvorm met ‘Du’ wordt steeds vaker geaccepteerd. Door de invloed van social media bijvoorbeeld, maar ook door demografische veranderingen. Rond 2030 zullen namelijk de millennials en zoomers langzamerhand de dienst uitmaken bij het merendeel van de bedrijven. Er gaat op het gebied van de tone of voice in de Duitse marketing dus veel veranderen de komende jaren.
Weet je niet of je jouw Duitse klant moet tutoyeren of vousvoyeren? Ik adviseer je graag. Neem gewoon vrijblijvend contact op.
5. Wanneer is het beter om in de marketing tegen een Duitse klant ‘je’ te zeggen?
Er is een eenvoudige vuistregel: hoe dichter het product bij de klant komt – fysiek dus – en hoe jonger de doelgroep is, des te sneller kun je overgaan op ‘je’ bij het klanten aanspreken. Denk daarbij aan producten zoals:
- cosmetica
- (trendy) sieraden
- kleding
- meubels
- elektronica of
- GPS-apparatuur voor in de auto.
Al deze producten maken deel uit van de privésfeer van jouw klanten en prospects. Sommige ervan worden zelfs direct op de huid gedragen, zoals sieraden of kleding – dichterbij gaat niet.
Voor dit soort producten wordt de jij-aanspreekvorm ondertussen zelfs aangeraden. Maar pas op, er zijn uitzonderingen!
Let op: uitzonderingen bij ‘je’ en ‘jij’
Klanten met een hoog statusbewustzijn moet je altijd vousvoyeren, zelfs als je sieraden, meubels of consumer electronics verkoopt. Rolex of Rolls Royce bijvoorbeeld halen het niet in hun hoofd om hun klanten in Duitsland met ‘je’ aan te spreken.
Hoe je jouw klant aanspreekt verschilt dus per geval. Ik deel hier even een goed voorbeeld uit mijn klantenkring.
Praktijkvoorbeeld: Yumeko vs. Douxe
Yumeko is een van de Europese marktleiders voor duurzaam bedden- en badgoed. Aanvankelijk sprak het Amsterdamse ecolabel zijn Duitse klanten aan met ‘u’, maar op mijn advies zijn ze overgestapt op ‘je’.
Waarom? Omdat de doelgroep in Duitsland rond de 30 is, vooral in de grote steden woont en tot de consumentengroep hoort die open staat voor nieuwe ideeën. Daarom sluit de jij-vorm veel beter aan bij Yumeko-klanten – ook al vallen de producten wat betreft kwaliteit en prijs onder het hogere segment.
Douxe zit ook in het bedden- en badgoedsegment, maar is gespecialiseerd in luxueuze producten van hotelkwaliteit. De klanten? Die zijn statusbewust en over het algemeen ouder dan 30 jaar. Hun slaapkamer moet eruitzien als een 5-sterrenhotel.
Voor Douxe hebben we daarom voor de aanspreekvorm ‘u’ gekozen – ook al is beddengoed een product dat fysiek dicht bij de klant komt.
6. Wanneer is het in de marketing beter om een Duitse klant te vousvoyeren?
In de B2B is vousvoyeren het meest gebruikelijk als je klanten benadert. Maar daar begint in sommige branches verandering in te komen. Softwareaanbieders bijvoorbeeld spreken ook hun B2B-klanten met ‘je’ aan – vooral als het bij die klanten om start-ups of marketingprofessionals gaat.
Mijn advies: weet je het niet zeker, spreek je Duitse klant dan aan met ‘u’. Daarmee ga je in de B2B nooit de mist in.
En hoe zit het met B2C? Hoe duurder jouw product en hoe statusbewuster je doelgroep, des te beter is het om voor je Duitse marketing het respectvolle ‘Sie’ te gebruiken.
7. Is de keuze van de Duitse tone of voice afhankelijk van het communicatiemedium (bijvoorbeeld e-mail, social media, direct marketing)?
Ja, absoluut. Laten we de belangrijkste media even onder de loep nemen.
Social media
Op social media accepteren Duitsers veel sneller de jij-vorm. Op Instagram bijvoorbeeld is het alleen maar ‘jij’ en ‘jou’. 82 % van de Instagram-gebruikers geeft de voorkeur aan een informele tone of voice.
Ook op LinkedIn wordt steeds vaker de jij-vorm gebruikt. Mijn advies voor LinkedIn: kijk of je in het profiel van jouw potentiële klant de hashtag #gerneperdu ziet. (Zie afbeelding hieronder). Daarmee geven Duitsers aan dat ze graag met ‘je’ worden aangesproken. En dat mag je dan uiteraard ook doen.
Nieuwsbrief
Bij nieuwsbrieven moet je je aan de aanspreekvorm van je website houden. Gebruik je daar de jij-vorm, dan kun je dat ook in de nieuwsbrief doen. Maar spreek je je klanten met ‘u’ aan, dan moet je dat ook in je nieuwsbrief doen. Let hier op de juiste aanspreekvorm in de aanhef!
Website
Of je op je Duitse website (of in e-books, whitepapers en brochures) het beste vousvoyeert of tutoyeert, lees je hierboven in deze tekst.
Direct klantencontact in de sales of customer support
Lees hieronder verder.
8. Moet mijn customer service Duitse klanten met ‘u’ of ‘je’ aanspreken?
Bijna alle bedrijven die de jij-vorm gebruiken in hun marketing stappen in de customer service over op ‘u’.
Waarom? Omdat daar moeilijke onderwerpen ter sprake komen. Bijvoorbeeld dat:
- artikelen niet zijn aangekomen
- producten niet aan de verwachtingen voldoen
- de uiterste retourdatum verlopen is of
- de klant nog niet betaald heeft.
Is dat de ideale oplossing? Nee, maar wel de eenvoudigste. Je spreekt in de customer service ook conflictueuze onderwerpen aan. In zulke situaties kunnen Duitse klanten snel geïrriteerd raken als ze met ‘je’ worden aangesproken.
Dus als je liever geen geld uitgeeft aan een dure tekstschrijver die met veel fingerspitzengefühl voor al deze situaties e-mail-templates en telefoonrichtlijnen opstelt, houd dan de ‘u’-vorm aan.
9. Moet mijn sales team Duitse klanten tutoyeren of vousvoyeren?
Voor sales teams in B2B-bedrijven is ‘Sie’ altijd nog de beste keuze. Maar ook hier zijn veranderingen te zien: steeds meer Duitsers geven in de B2B de voorkeur aan ‘Du’.
Mijn advies: check de social-media-profielen van jouw klanten en prospects. Wie liever met ‘je’ wordt aangesproken, gebruikt daar vaak de hashtag #gerneperdu, letterlijk vertaald ‘graagmetjij’, oftewel ‘ik word graag met ‘je’ aangesproken’.
Je ziet de hashtag soms ook bij de handtekening van e-mails. Deze klanten kun je dus tutoyeren. Vermeld dan wel even in je e-mail dat je dat doet, omdat je de hashtag #gerneperdu hebt zien staan.
Heel veel succes bij de Oosterburen!
Geschreven door: Katrin Brodherr
2 november 2024
TL;DR: Hoe spreek je Duitse klanten anno 2025 het beste aan?
Al afgelopen jaar gebruikten steeds meer Duitse organisaties in hun marketinuitingen de informele aanspreekvorm “du”: vooral bij jongere doelgroepen en in de B2C. Deze trend zou in 2025 doorzetten. De formele “Sie”-vorm blijft echter relevant in de B2B en voor luxueuse producten. De juiste keuze hangt af van factoren zoals leeftijd van de doelgroep, communicatiekanaal en bedrijfsimago.
